RIRS (Retrograde Intrarenal Surgery) یا جراحی اندوسکوپی کلیه از راه طبیعی بدن، یکی از جدیدترین و پیشرفته‌ترین روش‌های درمان سنگ کلیه است.
در این روش جراح بدون ایجاد هیچگونه شکاف در پهلو یا کمر، یک یورتروسکوپ انعطاف‌پذیر را از طریق مجرای ادرار و مثانه وارد حالب و کلیه می‌کند. سپس با استفاده از لیزر هولمیوم، سنگ‌های کلیه خرد شده و از بدن خارج می‌شوند.
مزایای عمل RIRS
- بدون نیاز به شکاف جراحی در پهلو
- خونریزی بسیار کم
- بستری کوتاه (معمولاً ۱ روزه)
- بازگشت سریع به زندگی عادی
- امکان درمان سنگ‌های سخت و بزرگ تا حدود ۲ سانتی‌متر
- مناسب برای بیماران پرخطر که جراحی باز برای آن‌ها خطرناک است
چه کسانی کاندید RIRS هستند؟
- بیماران دارای سنگ‌های کلیوی کوچک تا متوسط (معمولاً زیر ۲ سانتی‌متر)
- افرادی که قبلاً با روش‌های دیگر مثل ESWL یا TUL نتیجه نگرفته‌اند
- کسانی که شرایط خاص پزشکی دارند و عمل باز یا PCNL برایشان پرخطر است
- بیمارانی که می‌خواهند با حداقل درد و سریع‌تر بهبود پیدا کنند
مراقبت‌های بعد از عمل RIRS
- مصرف مایعات فراوان برای شست‌وشوی کلیه‌ها
- مصرف آنتی‌بیوتیک طبق دستور پزشک برای پیشگیری از عفونت
- گاهی قرار دادن استنت حالب (Double J stent) برای چند روز تا چند هفته ضروری است
- استراحت نسبی در روزهای اول و پرهیز از فعالیت سنگین
- در صورت مشاهده تب، خونریزی یا درد شدید باید فوراً به پزشک مراجعه کرد
تفاوت RIRS با روش‌های دیگر درمان سنگ کلیه
- در مقایسه با PCNL: RIRS بدون شکاف پوستی است، اما PCNL نیاز به سوراخ کردن کلیه دارد.
- در مقایسه با ESWL: RIRS مستقیم سنگ را با لیزر خرد می‌کند، در حالی که ESWL (سنگ‌شکنی برون اندامی) همیشه برای سنگ‌های بزرگ یا سخت مؤثر نیست.
- در مقایسه با TUL: TUL برای سنگ‌های حالب کاربرد دارد ولی RIRS مخصوص سنگ‌های داخل کلیه است.
پرسش‌های متداول درباره RIRS
🔹 آیا عمل RIRS درد دارد؟
به دلیل استفاده از بیهوشی یا بی‌حسی نخاعی، حین عمل دردی احساس نمی‌شود. پس از عمل نیز با مسکن کنترل می‌شود.
🔹 مدت زمان بستری چقدر است؟
بیشتر بیماران همان روز یا فردای عمل از بیمارستان مرخص می‌شوند.
🔹 آیا سنگ کلیه دوباره برمی‌گردد؟
اگرچه سنگ‌های خرد شده در RIRS به‌طور کامل خارج می‌شوند، اما احتمال تشکیل سنگ جدید در آینده وجود دارد. رژیم غذایی و مصرف مایعات کافی اهمیت زیادی دارد.